La Antena
κι αν μας κλέψουν τις φωνές...υπάρχουν πάντα οι λέξεις
Σενάριο-Σκηνοθεσία: Εστεμπάν Σαπίρ
Μουσική: Leo Sujatovich
Παίζουν:
Αλεχάντρο Ουρνταπιλέτα,
Αλεχάντρο Ουρνταπιλέτα,
Βαλέρια Μπερτουτσέλι,
Τζουλιέτα Καρντινάλι,
Ραφαέλ Φέρο,
Ραούλ Χότσμαν,
Ρικάρντο Μέρκιν
Χώρα: Αργεντινή
Χώρα: Αργεντινή
Γλώσσα: Ισπανικά
Ασπρόμαυρο
90'
2007
Ασπρόμαυρο
90'
2007
Μια φορά κι έναν καιρό, σε μια πολιτεία όχι και τόσο μακρινή, οι άνθρωποι έπαψαν να πηγαίνουν σινεμά.
Ίσως γιατί και το σινεμά έπαψε να είναι αυτό που ήταν.
Ο Εστέμπαν Σαπίρ, νεαρός σκηνοθέτης από την Αργεντινή, έχει κάτι καινούριο να… πει, χρησιμοποιώντας τα πιο απλά μέσα για να αφηγηθεί μια ιστορία παντοτινή.
Και κάνει μια ταινία, που όμοιά της δεν έχει υπάρξει στο σινεμά της νέας χιλιετίας.
Σαν κρυμμένη μαγική του μάγου του σινεμά Ζορζ Μελιές που έμεινε στο συρτάρι για έναν αιώνα,
σαν όνειρο χειμερινής νυκτός,
σαν κομμένη σκηνή από ταινία του Γερμανικού εξπρεσσιονισμού,
σαν φιλμ νουάρ που δεν γυρίστηκε ποτέ,
σαν στριπάκια από το πιο στιλάτο κόμικ που σκίτσαρε ποτέ ανθρώπινο χέρι,
σαν εικόνα που βλέπουμε μέσα από μια κρυστάλλινη μπάλα,
σαν εικόνα που βλέπουμε μέσα μας,
το πιο επίκαιρο και όμορφο παραμύθι των ημερών μας θα μας... κόψει τη μιλιά.
Γιατί αναπνέει το «αύριο»,
ενώ αναφέρεται στο «σήμερα»,
αγκαλιάζοντας εικόνες του χτες.
Γιατί σημειώνει πως η αισθητική είναι η μόνη ηθική του μέλλοντός μας.
Γιατί γλυκαίνει το μάτι,
ευαισθητοποιεί τα αυτιά
(συντονισμένα μοναδικό μελωδικό soundtrack),
σε κάνει να θες να μπεις στην οθόνη και να αγγίξεις τα σκηνικά της που είναι μαζί χειροποίητα και μαγεμένα,
ενώ την ίδια στιγμή το μόνο σημείο όπου στοχεύει, είναι η καρδιά.
Γιατί στον κόσμο ενός παγκοσμιοποιημένου χυλού,
επιμένει στην αλήθεια των δυνάμεων που κινούν τον κόσμο τούτο,
το καλό και το κακό,
την αρχή και το τέλος,
το άσπρο και το μαύρο.
Γιατί η δημιουργική πνοή της φυσάει τόσο δυνατά που γκρεμίζει τις όποιες συμβάσεις.
Γιατί ενώνει τη «φωνή» της, με τη φωνή μας , τη φωνή ενός κινηματογράφου που επιμένει να αντιστέκεται.
Γιατί για μια ταινία που τα λέει όλα χωρίς καν να χρησιμοποιεί διαλόγους,
δεν χωράνε περισσότερες λέξεις.
Cut.
ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟΣ Αθηνα
ΦΑΡΓΚΑΝΗ Θεσσαλονίκη
4 σχόλια:
La antena
Αξιολόγηση: ****
Μια ταινία δίχως χρώματα για μια πόλη χωρίς φωνή. Ένας ανοιχτός διάλογος με το παρελθόν, χωρίς όμως λόγια, και ένας πίνακας του μέλλοντος σε φόντο μαύρο άσπρο. Άνθρωποι χωρίς φωνή, δέκτες παθητικοί αναμασημένης προκατασκευασμένης τροφής – κυριολεκτικά και μεταφορικά. Το κράτος ασφυκτικό, τους πνίγει. Απόλυτο, δεν τους επιτρέπει να αγγίξουν την ελευθερία τους. Πανοπτικό, τους βλέπει παντού και πάντα. Όλοι όμοιοι, όλοι σιωπηλοί, όλοι σκυφτοί σε δρόμους δίχως όνομα. Η ελπίδα μοιάζει να είναι χαμένη, οι πολίτες – υπήκοοι μοιάζουν χαμένοι, η αγάπη είναι χαμένη. Μόνο μια γυναίκα κατάφερε να εξαγοράσει τη φωνή της –κι έτσι, ίσως, κι ένα μέρος της ελευθερίας της- μα το τίμημα είναι να την πουλά στις φτηνές νυχτερινές ορέξεις των υψηλά ιστάμενων σε παρακμιακά καμπαρέ. Μοιρολατρικά, περιμένουν όλοι το τελευταίο χτύπημα που ετοιμάζεται, κρυφά, πίσω από κλειστές πόρτες. Το μέλλον γι’ αυτούς είναι ζοφερό. Και αυτό το μέλλον για εμάς είναι εδώ.
Μια ιστορία για το σήμερα, για το χτες, αλλά περισσότερο, δυστυχώς, για το αύριο. Ο αργεντινός Εστεμπάν Σαπίρ μας τοποθετεί σ’ έναν απροσδιόριστο μελλοντικό χρόνο, σ’ ένα τόπο χωρίς γεωγραφικές συντεταγμένες, όπου ο απόλυτος άρχοντας «κος ΤV» είναι παντού. Βλέπει τα πάντα, ακούει τα πάντα, ρυθμίζει τα πάντα. Σχεδόν. Γιατί όλα φαίνεται πως τελικά θα κριθούν στο σατανικό τελειωτικό χτύπημα που ετοιμάζει. Κανείς δεν έχει λαλιά, γιατί τους έχει στερήσει τις λέξεις. Σχεδόν. Γιατί υπάρχει ακόμα «η Φωνή» και η κρυμμένη παιδική αθωότητα. Και μια αντένα, που στέλνει θολά σήματα ελπίδας από κάπου μακριά..
Παραμύθι μιας ζωηρής φαντασίας ή παραβολή ενός μέλλοντος που ήδη συμβαίνει; Μπορείτε να το μαντέψετε. Ένα εικαστικό παιχνίδι - φόρος τιμής στον βωβό κινηματογράφο, που πατάει γερά στο παρελθόν ατενίζοντας ολοκάθαρα το μέλλον: με ρεαλιστική ανησυχία αλλά και με τη ρομαντική παιδική πεποίθηση πως το «Καλό» εντέλει θα νικήσει. Σινεφιλικές εμμονές και συμβολισμοί απλοί (μα καίριοι), πλάθουν μια ιστορία πυκνή, μέσα από λιτές εικόνες, με μηνύματα προς πολλές κατευθύνσεις. Το σήμα από την κεραία μοιάζει ισχνό. Όμως, αν προσέξετε καλύτερα, θα το παρατηρήσετε -φτάνει μέχρι κι εδώ. Συντονιστείτε, γιατί αξίζει να το ακολουθήσετε στις παράξενες διαδρομές του.
Μαριάννα Ράντου απο το Στρασβούργο
Βλέποντας από τα πρώτα κιόλας λεπτά το La Antena έμεινα κυριολεκτικά «άφωνη» όπως ήταν και οι κάτοικοι της πόλης - χωρίς - φωνή. Μόνο που έμεινα άφωνη όχι επειδή κάποιος μου έκλεψε τη φωνή ή μου στέρησε το δικαίωμα να χρησιμοποιώ το λόγο και να εκφράζομαι, αλλά ακριβώς επειδή ήταν ο μόνος τρόπος να εκφράσω την έκπληξη και το θαυμασμό μου στο θέαμα που εκτυλισσόταν μπροστά στα αγουροξυπνημένα μάτια μου. Είχε περάσει αρκετός καιρός από τη τελευταία φορά που εντυπωσιάστηκα τόσο πολύ και που μέσα από μια σκοτεινή αίθουσα κινηματογράφου νοερά ταξίδεψα σε μέρη και εποχές μακρινές - ή και όχι τόσο μακρινές τελικά.
Η Κεραία είναι ένα αρκετά φιλόδοξο φιλμ που αν και θεμελιωμένο στις αρχές του βωβού σινεμά αποτελεί μια αληθινά όμορφη σύνθεση που δανείζεται και αφομοιώνει στοιχεία από διάφορες κινηματογραφικές σχολές. Ασφαλώς και μοιάζει ριψοκίνδυνη, η προσπάθεια του Αργεντίνου σκηνοθέτη-σεναριογράφου Esteban Sapir να μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη και μέσω αυτής στο κοινό του τις μεγαλειώδεις και βαθιά αποτυπωμένες εικόνες του χτες, αλλά στο τέλος η προσπάθεια αυτή αποδεικνύεται προσφυής και δικαιωμένη. Εδώ που τα λέμε δεν είναι και εύκολο πράγμα το πάντρεμα διαφορετικών κινηματογραφικών διαθέσεων ούτε και αυτό διαφορετικών θεματικών υφών. Το La Antena συνδυάζει λειτουργικά την αισθητική του γερμανικού εξπρεσιονισμού, το μοντάζ και την κίνηση της κάμερας του Dziga Vertov, τη θεματολογία του μοντέρνου σινεμά, βαθιά επηρεασμένου από τον George Orwell και τους σεναριακούς πειραματισμούς των Orson Welles, Griffith, Fritz Lang και Murnau, τη φωτογραφία που παραπέμπει στις avant-garde φωτογραφικές λήψεις του Man Ray και τα μαγικά στοιχεία του φανταστικού σινεμά όπως αυτό θεμελιώθηκε από τον Georges Méliès.
Αυτό που καθηλώνει πάνω απ’ όλα είναι ότι το φίλμ από την Αργεντινή αποτελεί ένα ταξίδι σε μια φανταστική χώρα μιας ακαθόριστης εποχής που δεν απέχει και πολύ από τη γνώριμη σε μας σουρεαλιστική πραγματικότητα της εποχής μας. Αποτελεί μια οξύτατη κριτική ενάντια στον ψυχαναγκαστικό καταναλωτισμό, την εξουσία και τη διακυβέρνηση των media και την απειλή των ολοκληρωτικών καθεστωτων, ενώ παράλληλα ενθαρρύνει με το δυναμισμό του και συγκινεί με τον συναισθηματισμό του.
Τέλος το La Antena είναι εκπληκτικό θέαμα όχι μόνο εικόνας αλλά και ήχου. Οι εικόνες συνοδεύονται σε όλη τη διάρκεια της ταινίας από μια ευφρόσυνη και απολαυστική μουσική των Juan Aguirre και Federico Rotstein. Το soundtrack χορευέι στους ρυθμούς της μεγάλης οθόνης εκφράζοντας τέλεια μαζί με τις εμφανιζόμενες λέξεις τα «λόγια» των βουβών χαρακτήρων. Φανταστείτε ένα μουσικό βιβλίο comic σε μια αρκετά σινεφίλ ταινία.
Βαθμολογία: (9/10)
Αθηνά Δημητρακοπούλου
απο το www.cine.gr
Σε έναν απροκάλυπτο φόρο τιμής στο βουβό σινεμά, που χρειάστηκε πάνω από 11 εβδομάδες γυρισμάτων και έναν ολόκληρο χρόνο post-production, o Esteban Sapir ρίχνει στον δημιουργικό του τορβά ξεκάθαρες αναφορές σε μνημειώδεις ταινίες του είδους, όπως το Metropolis του Fritz Lang, αλλά και στο μελόδραμα, το φιλμ νουάρ και την επιστημονική φαντασία. Τις συνταιριάζει ωστόσο με ολόδικές του εμπνεύσεις και συναρπαστικά οπτικά ευρήματα, όπως τη φιγούρα της femme fatale τραγουδιάρας δίχως πρόσωπο, και τους κομιξίστικης καταγωγής άηχους διαλόγους (στη θέση των κλασικών μεσότιτλων του βωβού κινηματογράφου) που θρυμματίζονται πάνω στο χιόνι της φανταστικής πολιτείας.
Στον αντίποδα ωστόσο του ξεδιάντροπα σατιρικού και αναμφίβολα πιο πειραματικού σινεμά του Guy Maddin (Η Πιο Λυπητερή Μουσική του Κόσμου), ο Sapir απευθύνεται σε ένα ευρύτερο κοινό. Ή τουλάχιστον εκείνο που θα καταφέρει να ξεπεράσει την αρχική του δυσπιστία απέναντι σε ό,τι μοιάζει με ακραίο στυλιστικό πείραμα για να απολαύσει ένα εκκεντρικό παραμύθι για την αέναη πάλη του Καλού και του Κακού με ιδανικό παραλήπτη όλη την οικογένεια.
Η ιδέα του αδίστακτου μεγιστάνα των media που κρατά υπνωτισμένο το κοινό μπροστά στην οθόνη της τηλεόρασης, κατέχει ταυτόχρονα το μονοπώλιο της αγοράς και παράγει ακόμη και τα έτοιμα γεύματα που οι θεατές καταβροχθίζουν μπροστά στο χαζοκούτι έχει σαφέστατα πολιτικές προεκτάσεις. Η -έστω και απλοϊκή- προειδοποίηση για τη χειραγώγηση των μαζών από τα ΜΜΕ δεν είναι διόλου τυχαία, αν αναλογιστεί κανείς το παρελθόν της γενέτειρας του Sapir, Αργεντινής, ακόμη κι αν εκτοπίζεται τελικά από τις σειρήνες της οπτικοακουστικής αποπλάνησης, τους μελοδραματικούς τόνους και την ελαφρώς ξεχειλωμένη διάρκεια.
Όπως και να 'χει, στο πλαίσιο της πρόσφατης, εντατικής αναγέννησης του σύγχρονου αργεντίνικου σινεμά, ο Sapir προσφέρει μια φαντασμαγορική, αισθητική πρόταση που ξεφεύγει από τον κανόνα, αποδεικνύοντας ότι το λατινοαμερικάνικο σινεμά κρύβει κι άλλους άσσους στο μανίκι του.
Θανάσης Πατσαβός
απο το www.mixtape.gr
Σε μια μακρινή πολιτεία ο «κύριος TV», ο ιδιοκτήτης του μοναδικού τηλεοπτικού σταθμού, έχει κλέψει τις φωνές των κατοίκων και τώρα προσπαθεί να ελέγξει και τα μυαλά τους. Για να εκπληρώσει το σκοπό του, απαγάγει μια όμορφη τραγουδίστρια, τη μόνη που έχει διατηρήσει το χάρισμα της φωνής, ωστόσο μια οικογένεια θα προσπαθήσει να σταθεί εμπόδιο στα σχέδια του αδίστακτου άντρα...
Ένας σχεδόν άγνωστος αργεντινός σκηνοθέτης δημιούργησε μία από τις πιο πρωτότυπες ταινίες που έχουμε δει τη φετινή χρονιά στις ελληνικές αίθουσες. Ο Εστεμπάν Σαπίρ, εμπνευσμένος από το «Μετρόπολις» του Λανγκ και το γερμανικό εξπρεσιονισμό και αποτίοντας φόρο τιμής στο «σινε-μάγο» Ζορζ Μελιές, αφηγείται την ιστορία μιας κοινωνίας χωρίς φωνή, επιλέγοντας ευφυώς την αισθητική του βωβού κινηματογράφου. Το τελικό αποτέλεσμα είναι ένα μικρό κομψοτέχνημα εικόνας και ήχων (εξαιρετικό το συνοδευτικό soundtrack), με ξεκάθαρες πολιτικές αιχμές, που θα γοητεύσει τους εραστές του ανεξάρτητου σινεμά.
Ντένης Παπαιωάννου
από το www.exodos.gr
Δημοσίευση σχολίου